Alleen echte samoerai mochten seppuku plegen
Zo "zagen" Nederlanders voor het eerst hoe een Japanner seppuku pleegde
De kopergravure hierboven staat in de eerste boeken die de Nederlanders over Japan schreven. Af en toe hoorden de VOC-kooplieden in Hirado iets over seppuku, maar ze mochten er nooit zelf bij zijn .
Hun kennis hadden de Nederlanders dus alleen van horen-zeggen, en van Japanse plaatjes, zoals de gravure rechts
Seppuku maakte deel uit van de strenge erecode van de samoerai, de bushido.
Seppuku had tot doel om schande en eerverlies te voorkomen. De krijgers pleegden bijvoorbeeld zelfmoord om niet in handen van de vijand te vallen, te worden gemarteld en onteerd.
Een Japanse krijgsheer - daimyo - kon seppuku ook gebruiken om zijn samoerai te straffen. En soms wilden samoerai hun meester wilden volgen in de dood. Dat heet junshi (dat was wat Mondo Ukibashi uiteindelijk niet wilde of durfde).
Speciaal zwaard
De snee in de buik werd gemaakt met een speciaal kort zwaard, tanto genaamd. De snee liep horizontaal van links naar rechts. Vervolgens, wanneer men er nog toe in staat was, werd er met de tanto een verticale snee gemaakt.
Wanneer de pijn te erg werd kreeg de seppuku-pleger hulp. Vooraf werd duidelijk afgesproken wanneer de helper, de kaishaku, zijn werk moest doen, bijvoorbeeld als de samoerai zijn nek aanbood of naar een bepaald voorwerp greep. Dan hakte de kaishaku zijn hoofd eraf. Zie het plaatje rechts
Seppuku, gepleegd door een vrouwelijke samoerai, heette jigai. Voor het uitvoeren van jigai bond de vrouw haar enkels aan elkaar, zodat ze ook in haar dood een fatsoenlijke houding zou hebben.
In plaats van haar buik open te snijden, maakte de vrouw een diepe snee in haar hals.
Andere kijk
Ook vandaag de dag nog heeft men in Japan een andere kijk op zelfmoord dan in het westen. Japanners brengen eerder begrip op voor iemand die wegens 'falen' of gezichtsverlies kiest voor zelfmoord. Het plegen van seppuku was een eervolle dood. Gewone criminelen die ter dood veroordeeld waren, hadden dit recht niet.
Jonge samoerai pleegt seppuku - naast hem ligt een afscheidsbrief. Oude foto (in scène gezet)
|